Uit de laatste cijfers blijkt dat circa 4 miljard euro aan ontvangen NOW-steun moet worden terugbetaald. Maar hoeveel, met welk tempo en waarom moet er eigenlijk worden terugbetaald?
Als een werkgever minder omzetverlies heeft geleden dan hij voorheen dacht (en dus heeft opgegeven) heeft hij ook recht op minder loonsteun onder de NOW. Werkgevers ontvingen om zulke inschattingsfouten minder zwaar te laten vallen een voorschot van 80 procent van de totaal te ontvangen subsidie. Maar voor veel werkgevers bleek de schade dusdanig minder te zijn, dat zij ook van het voorschot nog terug moeten betalen.
NOW 1: vaststelling
Om te bepalen op hoeveel geld werkgevers daadwerkelijk recht hebben, is een vaststellingsaanvraag nodig. Werkgevers kunnen die sinds 7 oktober 2020 doen. De laatste mogelijkheid is 31 oktober 2021. Op de site van de Rijksoverheid is de hele procedure uitgelegd. In het kort komt het er op neer dat het werkelijke omzetverlies wordt vergeleken met het uiteindelijk geleden omzetverlies. Soms moet een accountant verklaren dat die berekening juist is. Vervolgens wordt gecontroleerd of de loonsom gelijk is gebleven. Is die teveel gedaald, heeft dat gevolgen voor de definitieve vaststelling. Daarna volgt een nabetaling of terugbetaling.
Scenario 1: Nabetaling NOW
Als uit de berekeningen blijkt dat de werkgever nog recht heeft op een nabetaling, gaat het UWV over tot uitkeren. De meeste werkgevers krijgen na vaststelling snel de nabetaling. Er is echter geen betaaltermijn bekend.
Scenario 2: (Gedeeltelijke) terugbetaling NOW
Inmiddels is duidelijk dat veel werkgevers hun omzetverlies te hoog hebben ingeschat. Ook zijn er werkgevers die een te sterke daling van hun loonsom hebben gezien. In beide gevallen moet een deel van de NOW en soms zelf het gehele voorschot plus een boete worden terugbetaald. Dat hoeft niet in één keer. Werkgevers mogen een betalingsregeling treffen, waarbij ze in maximaal 36 termijnen van een maand mogen terugbetalen. Sneller terugbetalen is ook mogelijk. De betalingsregeling voor de NOW is online aan te vragen, maar kan ook telefonisch.
NOW-boetes
Onder de eerste NOW-regeling was het een harde eis dat de loonsom van de aanvraagperiode niet zou dalen ten opzichte van de loonsom van januari 2020. Daalde de loonsom toch, dan kon de werkgever rekenen op een boete van 50%. Zo reken je uit hoe hoog de boete of strafkorting is:
- Neem het SV-loon van de maand januari van de ontslagen werknemer.
- Tel hier de helft bij op (+50 procent)
- Vermenigvuldig dit bedrag met 3 (de tegemoetkoming was immers over 3 maanden)
- Tel bij dit bedrag 30 procent op (in verband met de forfaitaire opslag van de NOW 1)
- Neem 90 procent van dit eindbedrag (de NOW 1 kwam 90% tegemoet in de loonkosten)
Voorbeeld loon €1000
€1000
+ 50% € 500
€1500
3 x 1500 = €4500
+ 30% €1350
€5850
5850 x 90% = €5265
Voor een maandelijkse daling van €1.000 in loonsom ten opzichte van januari 2020 daalt de tegemoetkoming dus met €5265.
Waarom terugbetalen NOW?
In maart 2020 werd de NOW met grote spoed uit de grond getrapt. Bovendien dacht de overheid nog dat de coronacrisis een kortdurende crisis zou zijn. In de regeling was daarom geen ruimte voor maatwerk en was er ook geen hardheidsclausule op de regeling van toepassing. Bovendien was de regeling er niet op gericht om werkgevers te ontzien maar om te zorgen dat werknemers hun baan konden houden.
Dat werkte uit in een tegemoetkoming van de loonkosten. Maar met baanbehoud in het achterhoofd is het logisch dat ontslag (en daarmee een daling in de loonsom) flink bestraft werd. Maar werkgeversorganisaties maakten massaal bezwaar tegen de boetes. Loonsommen kunnen namelijk in januari flink hoger zijn, waardoor een daling in de referentieperiode niet te vermijden was. Deze boete is daarom in volgende regelingen uit de NOW gehaald. Helaas is het voor de NOW 1 niet meer mogelijk om dit onderdeel nog uit de regeling te halen. De boete, dalende loonsommen en te hoog ingeschatte verliezen hebben tot gevolg dat ongeveer 60 procent van de werkgevers moet terugbetalen.
Wilt u meer weten over bovenstaand onderwerp of heeft u andere vragen?
Ik help u graag.
Pauline Bloemberg-Hirs